100 ปี พระมหาเถระผู้มีวิสัยทัศน์ทางการศึกษา

พระมหาเถระผู้มีวิสัยทัศน์ทางการศึกษา

หลวงพ่อเจ้าพระคุณสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ ป.ธ.๙) อดีตเจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ และอดีตแม่กองบาลีสนามหลวง เป็นพระมหาเถระผู้มีคุณูปการอย่างยิ่งต่อการศึกษาพระปริยัติธรรมของคณะสงฆ์ไทยโดยแท้จริง ด้วยวิสัยทัศน์อันกว้างไกล ท่านได้อุทิศตนเพื่อวางรากฐานและส่งเสริมความก้าวหน้าทางการศึกษาในทุกมิติอย่างเป็นรูปธรรมและต่อเนื่อง

การอุปถัมภ์ของท่านมิได้จำกัดอยู่เพียงแค่ในด้านวัตถุ แต่ครอบคลุมถึงการพัฒนาบุคลากรและทรัพยากรทางการศึกษาอย่างครบวงจร ในด้านอาคารสถานที่ ท่านได้เมตตาสละทุนทรัพย์ส่วนตัวและเป็นผู้นำในการก่อสร้างโรงเรียนพระปริยัติธรรมจำนวนมากทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ ตั้งแต่กรุงเทพมหานครไปจนถึงจังหวัดในภาคเหนือและภาคใต้ อีกทั้งยังขยายการสนับสนุนไปถึงรัฐเชียงตุง ประเทศเมียนมา เพื่อให้พระภิกษุสามเณรมีสถานศึกษาที่เหมาะสมและเพียงพอ

นอกเหนือจากการสร้างอาคารเรียน ท่านยังให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับการจัดหาตำรับตำราเรียนที่จำเป็นต่อการศึกษาภาษาบาลี โดยได้อุปถัมภ์การจัดพิมพ์หนังสือสำคัญหลายรายการ เช่น บาลีไวยากรณ์ พจนานุกรม และคู่มือการศึกษาในระดับชั้นต่างๆ เพื่ออนุเคราะห์แก่นักเรียนและครูให้สามารถเข้าถึงองค์ความรู้ได้อย่างสะดวก นับเป็นผู้ริเริ่มนำเทคโนโลยีอย่างเทปบันทึกเสียงมาใช้ในการเรียนการสอนภาษาบาลีอีกด้วย

ในบทบาทแม่กองบาลีสนามหลวง หลวงพ่อเจ้าพระคุณสมเด็จฯ เป็นผู้บริหารที่เปี่ยมด้วยความเอาใจใส่ ท่านยึดถือการลงพื้นที่เป็นหัวใจสำคัญในการทำงาน โดยเดินทางไปตรวจเยี่ยมสนามสอบและสำนักเรียนต่างๆ ทั่วประเทศอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจแก่ครูอาจารย์และนักเรียน นับเป็นพระมหาเถระที่ใกล้ชิดและเข้าใจปัญหาของวงการศึกษาบาลีอย่างลึกซึ้ง นอกจากนี้ ท่านยังได้ริเริ่มการมอบทุนและรางวัลเกียรติคุณแก่สำนักศาสนศึกษาดีเด่น เพื่อส่งเสริมและยกย่องเชิดชูผู้ที่ทำคุณประโยชน์ต่อการศึกษา

โครงการที่เป็นดั่งอนุสรณ์แห่งปณิธานด้านการศึกษาของท่านคือ การก่อตั้ง "วัดสังฆานุภาพ ศูนย์การศึกษาพระบาลี สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์" ณ จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งท่านได้พัฒนาจากพุทธอุทยานด้วยทุนทรัพย์ส่วนตัวเป็นหลัก เพื่อให้เป็นศูนย์กลางการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกธรรม-บาลีที่สำคัญในเขตภาคเหนือ ความสำเร็จของศูนย์แห่งนี้ปรากฏชัดเจนเมื่อมีสามเณรผู้สอบได้เปรียญธรรม ๙ ประโยคได้เป็นรูปแรกในวาระครบรอบ ๑๐ ปีของการก่อตั้ง และยังปรากฏชัดในปีนี้ ซึ่งตรงกับวาระ ๑๐๐ ปี ชาตกาลของท่าน วัดสังฆานุภาพได้มีเปรียญธรรม ๙ ประโยค รูปที่สอง และเป็รสามเณรอีกเช่นเดียวกัน นับว่าเป็นบทพิสูจน์ถึงผลสัมฤทธิ์แห่งวิสัยทัศน์ที่มุ่งหวังความเจริญมั่นคงแห่งพระสัทธรรมผ่านการศึกษาอย่างแท้จริง

ในวาระครบรอบชาตกาล ๑๐๐ ปี ของหลวงพ่อเจ้าพระคุณสมเด็จ สำนักเรียนวัดปากน้ำจึงขอนำเสนอภาพประกอบเนื้อหาบทความข้างต้น ที่สำนักเรียนได้จัดทำเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๖๔ ในโอกาสอายุวัฒนมงคล ๘ รอบ ๙๖ ปี ๗๖ พรรษา ซึ่งนำเสนอภาพและบทบรรยายในหัวข้อ "๙๖ ปี พระมหาเถระผู้มีวิสัยทัศน์ด้านการศึกษา" เพื่อรำลึกคุณูปการอันยิ่งใหญ่ของท่านจะยังอยู่ในประวัติศาสตร์การศึกษาคณะสงฆ์ไทยตลอดไป.